Był na skraju wyginięcia. Dziś zadziwia przyrodników rekordem

Jeszcze w 2002 roku szacowano, że na terenie Portugalii żyje 94 osobniki rysia iberyjskiego, natomiast w 2007 roku ekologiczna organizacja Quercus stwierdziła, że jest on gatunkiem wymarłym! W efekcie zwierzę trafiło na listę gatunków zagrożonych, ale teraz już na niej nie jest. Jak odbudowano populację rysia iberyjskiego? Obecnie na terenie Portugalii żyje aż 2400 osobników! 

Wszystko dzięki współpracy pomiędzy Portugalią i Hiszpanią oraz organizacjom pozarządowym jak m.in. WWF Spain i projekt Life Lynxconnect, które zaczęły działać w tej sprawie od 2010 roku. W latach 2012-2014 ten wysiłek przyniósł pierwsze efekty, ponieważ rysie iberyjskie zaczęły pojawiać się w środowisku naturalnym.

Potem z każdym rokiem przybywało ich coraz więcej, a portugalski Instytut Ochrony Przyrody i Lasów (ICNF) oszacował wzrost populacji tego gatunku aż o 280 proc. w latach 2019-2024! Aktualnie rysie iberyjskie nie mają już łatki "zagrożony" a "wrażliwy", co jest ogromnym sukcesem w świecie przyrody. 

Zwierzę to zaczęło wymierać z powodu legalnych polowań, wypadków samochodowych, niszczenia siedlisk oraz zmniejszenia populacji królików. W efekcie różnorodność biologiczna tego regionu Europy stanęła pod znakiem zapytania. Od tragicznego zakończenia historii rysia iberyjskiego uchroniła go współpraca oraz zaangażowanie wielu instytucji. Co takiego zmieniono, że liczba rysi przekroczyła rekord? 

Po pierwsze skupiono się na tym, aby zwierzęta miały odpowiednie warunki w środowisku, co wymagało stworzenia obszarów ochronnych. Równie ważne w celu odbudowy populacji rysia iberyjskiego były programy reintrodukcji oraz kampanie świadomości społecznej. Stworzono także odpowiednie znaki drogowe, a nawet przejścia dla dzikich zwierząt, aby zminimalizować ilość wypadków z ich udziałem. Co więcej, zwiększono populację głównego przysmaku rysi — królików, które są dla nich stabilnym źródłem pożywienia.  

Obecnie rysie iberyjskie są nadal obserwowane, za pomocą fotopułapek, telemetrii, a ich DNA analizowane. Do 2040 roku zaplanowano wzrost populacji samic do liczby 750 osobników! Teraz jest ich zaledwie 406, co i tak dla miłośników przyrody stanowi dobrą wróżbą na przyszłość. Ta historia daje nadzieję na to, że także inne zagrożone lub wymarłe gatunki zwierząt mogą się odrodzić. Jednak potrzebują do tego naszej pomocy. 

Mało kto pamięta o tym, że nasz rodzimy ryś, jest gatunkiem zagrożonym, który wymaga uwagi. W 2024 roku eksperci szacowali, że w Polsce żyje tylko 200 osobników, co nie jest spektakularnym wynikiem. WWF Polska od wielu lat stara się ratować rysie m.in. metodą "born to be free", projektem "Powrotu rysia do Polski północno-zachodniej" oraz akcją "Adoptuj Rysia".  

Nie brakuje także inicjatyw zbliżonych do tych podjętych przez Portugalczyków, które opierają się na obserwacji, reintrodukcji oraz edukacji społecznej. Czy w Polsce również uda się odbudować populację rysia? Patrząc na liczebność jego portugalskiego kuzyna, nie ma co do tego wątpliwości.

Źródło: wm.pl, tvn24.pl, animalsaroundtheglobe.com, wwf.pl.