Jak Bałtyk wpływa na pogodę w Polsce? Zimą jego oddziaływanie jest większe, niż można przypuszczać

Efekt morza, znany również jako efekt jeziora, to zjawisko meteorologiczne polegające na intensyfikacji opadów śniegu w rejonach przylegających do dużych zbiorników wodnych. Występuje, gdy zimne masy powietrza przemieszczają się nad cieplejszą powierzchnią wody. Prowadzi to do zwiększonego parowania i powstawania chmur konwekcyjnych. Te chmury, niosące ze sobą znaczną ilość wilgoci, przemieszczają się nad ląd, gdzie dochodzi do intensywnych opadów śniegu.

Gdy zimne, arktyczne powietrze napływa nad cieplejsze wody, następuje intensywne parowanie. Ciepło i wilgoć z powierzchni wody unoszą się, powodując ogrzewanie i nawilżanie chłodnego powietrza. To prowadzi do procesów konwekcyjnych, w wyniku których tworzą się chmury niosące opady. W zależności od warunków atmosferycznych, takich jak kierunek i prędkość wiatru oraz różnica temperatur między wodą a powietrzem, intensywność i zasięg opadów mogą się różnić.

Morze Bałtyckie, ze względu na swoje specyficzne warunki klimatyczne i geograficzne, ma istotny wpływ na pogodę w regionach przylegających do jego wybrzeży. Zimą, gdy nad Bałtyk napływają zimne masy powietrza z północy lub wschodu (Arktyki lub kontynentalnej Rosji), ciepło zgromadzone w wodach morza powoduje intensywne parowanie. Powstałe w ten sposób chmury przemieszczają się nad ląd, przynosząc obfite opady śniegu, zwłaszcza w pasie nadmorskim.

W Polsce efekt morza jest szczególnie zauważalny w województwie pomorskim. Nadmorski pas tego regionu bywa jednym z najbardziej okresowo naśnieżonych miejsc w kraju. Więcej  śniegu często znajduje się tylko w rejonach podgórskich lub w górach. Za taką aurę odpowiedzialne jest właśnie zjawisko efektu morza. 

Efekt morza ma istotne znaczenie dla klimatu lokalnego regionów nadmorskich. Oprócz wpływu na ilość opadów śniegu, zjawisko to może prowadzić do powstawania specyficznych warunków pogodowych, takich jak mgły adwekcyjne czy bryzy morskie. Latem efekt morza występuje zdecydowanie rzadziej, natomiast jeśli się pojawi, wywołuje gwałtowne, ulewne opady deszczu. Jego wpływ odczuwalny jest kilkadziesiąt kilometrów od linii brzegowej.

Tereny bezpośrednio sąsiadujące z dużymi zbiornikami wodnymi są szczególnie narażone na gwałtowne zjawiska meteorologiczne wynikające z wzajemnego oddziaływania wody i lądu.