Malownicze ruiny i przepiękne widoki. Perełka na mapie Małopolski

Jest częścią Pienińskiego Parku Narodowego i ma powierzchnię 10,28 hektara. Został postawiony na zamkowej Górze 588 m n.p.m. nad Jeziorem Czorsztyńskim. Do dzisiaj można zwiedzać ruiny zamku średniego i górnego, renesansową Basztę Baranowskiego i Zieleniec. Zamek w Czorsztynie jest także świetnym punktem widokowym, którego można podziwiać tafle jeziora, Pieniny Spiskie oraz Tatry. 

Zamek był twierdzą obronną oraz pełnił też funkcję komory celnej na szlaku handlowym z Węgrami. W tym miejscu do XIV wieku istniał drewniany gród, a dopiero za panowania Kazimierza Wielkiego wzniesiono solidną budowlę. Zamek w Czorsztynie był własnością m.in. Zawiszy Czarnego, Piotra Kity z Wiśnicza, Jana Baranowskiego oraz Józefa z Potoka. Na sam koniec rezydencja trafiła do rodu Drohojowskich. Właśnie oni w 1921 roku utworzyli tam pierwszy w Polsce rezerwat zupełny “Zamek Czorsztyn”. Po 1945 roku zamek w Czorsztynie był własnością państwa. 

Największych modernizacji zamku dokonał starosta Jan Baranowski, przez co na jego cześć nazwano basztę. Jej mury mają 215 cm grubości oraz 2 otwory strzelnicze, co tamtych czasach było potrzebnym i nowoczesnym rozwiązaniem. W 1651 roku zamek zajęli powstańcy chłopscy pod przywództwem Aleksandra Kostki Napierskiego, ten zryw skończył się dla nich więzieniem i karą śmierci. W XVIII wieku zamek splądrowały wojska kozackie, a później strawił go pożar. Co gorsza, wiek później ściany zamku zawaliły się, przez co warownia utraciła swój blask. Nie przeszkodziło to jednak artystom, dla których ruiny zamku w Czorsztynie były inspiracją. Od lat 50. XX wieku do dzisiaj trwają tam prace konserwatorskie.    

Czy zamek Czorsztyn ma swoje legendy? Niektórzy uważają, że ruin strzegą duchy, natomiast pozostali mówią, że pod zamkiem ukryte zostały skarby. Jednak wartą uwagi i widoczną dla oka ciekawostką jest to, że wokół zamku można podziwiać urocze kwiaty pszonaka pienińskiego, wyjątkowej rośliny w skali kraju. Zamek w Czorsztynie w okresie od maja do września można odwiedzać codziennie w godzinach od 9 do 18. Co ciekawe, po drugiej stronie Jeziora Czorsztyn około 3 km dalej znajduje się zamek w Niedzicy.  

Niedawno zakończyły się prace archeologiczne trwające od października 2024 roku, które były prowadzone na zlecenie Pienińskiego Parku Narodowego przez Muzeum Ziemi Bieckiej. Podczas nich odsłonięto mur kamienny o długości 9 m i szerokości 1,2 m, ale najbardziej uwagę przykuwają relikty XVII-wiecznej stajni z ceglaną posadzką, naczynia ceramiczne, kafle piecowe, monety oraz groty bełtów. W przyszłym roku rozpocznie się kolejny etap poszukiwań archeologicznych na zamku w Czorsztynie, po których planowana jest publikacja całości badań.  

Źródło: piepn.gov.pl, mojepieniny.pl, mojamalopolska.pl, hasajacezajace.com, zamekwczorsztynie.pl.