Święto Zmarłych, które zachwyca. Jest czasem radości i pamięci

Meksykańskie Święto Zmarłych od 2008 roku jest wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO, ponieważ stanowi niesamowity sposób pamięci o zmarłych oraz pewność, że bliscy, których już nie ma, nadal są obok. Skąd tak radosne podejście do śmierci w Meksyku? 

Początki znanego dzisiaj Día de los Muertos sięgają do tradycji prekolumbijskich, gdzie Aztekowie, Majowie oraz Zapotekowie celebrowali radosną pamięć o przodkach, wierząc, że ich odejście należy do cyklu życia i nie jest powodem do smutku. Dopiero w XVI wieku po kolonizacji tych terenów obchodzenie Święta Zmarłych zostało połączone z tradycjami chrześcijańskimi, które celebrujemy 1 oraz 2 listopada. Ile dni trwa barwne święto Día de los Muertos?  

Według tradycji dusze zmarłych tylko raz w roku mogą ponownie zejść na ziemię, aby odwiedzić swoich bliskich. Świętowanie rozpoczyna się już 27 października, kiedy do swoich właścicieli w pierwszej kolejności przychodzą dusze zwierząt. W kulturze mezoamerykańskiej głównie psy pełnią istotną funkcję przewodników dusz zmarłych do świata podziemnego, ale też uznawane są przez Meksykanów za członków rodziny. W zależności od części kraju, dusze zmarłych mogą pojawiać się już od 28 października, ale oficjalne obchody Día de los Muertos trwają od 31 października do 2 listopada. Kiedy najpierw powracają na ziemię dzieci (Día de los Inocentes) a dopiero potem dorośli.  

Nadzieja, ale również miłość, szacunek, wdzięczność i radość są emocjami przewodnimi meksykańskiego święta zmarłych. Zamiast zadumy i refleksji wybierany jest śpiew, taniec oraz spędzenie czasu z powracającymi na ziemie duszami zmarłych, którzy według Meksykanów nadal są obecni, ale na innym etapie cyklu życia. 

Charakterystycznym symbolem Día de los Muertos są kilkupoziomowe ołtarze, budowane w domach lub na cmentarzach, na których umieszcza się zdjęcia zmarłych, ich przedmioty codziennego użytku, ale także ulubione jedzenie i napoje oraz żółte nagietki lub aksamitki, które wyznaczają duszom drogę. Na ołtarzach kładzie się także kolorowe ozdoby z papieru, świece, kadzidła, czaszki z cukru (calaveras), jak również chleb zmarłych (pan de muerto), który symbolizuje połączenie dwóch światów. Tworzenie ołtarzy jest nie tylko oznaką pamięci, ale przede wszystkim istotnym elementem powitania dusz na ziemi.  

Innym równie ważnym symbolem meksykańskiego Święta Zmarłych jest La Calavera Catrina, czyli postać ubrana w elegancki stój, która przypomina o równości wszystkich wobec śmierci oraz jest często mylona z Santa Muerte. 

Jak poczuć unikalny klimat Día de los Muertos? Elementy tego unikatowego święta są obecne w naszej popkulturze, za sprawą przede wszystkim animowanej produkcji filmowej Walt Disney Pictures i Pixar Animation Studios z 2017 roku “Coco", która nie tylko przybliża tradycje meksykańskiego święta zmarłych, ale też ukazuje najważniejsze dla tamtejszych mieszkańców wartości. 

Źródło: turystycznyninja.pl, nekera.pl, mexico.com.pl.