Ta roślina jest w Polsce zakazana. "Toksyczna" dla ludzi i zwierząt
Kolcolist zachodni (łac. Ulex europaeus) to roślina, która od grudnia 2021 roku znajduje się na liście Inwazyjnych Gatunków Obcych stwarzających zagrożenie dla rodzimej flory. Choć w naszym kraju nie jest jeszcze szeroko rozpowszechniona, jej obecność budzi niepokój w kontekście ochrony lokalnych ekosystemów. Co sprawia, że ten krzew został objęty zakazem? Jakie zagrożenia niesie i dlaczego znalazł się na liście IGO?
Kolcolist zachodni to ciernisty krzew należący do rodziny bobowatych. Naturalnie występuje w Europie Zachodniej oraz w północno-zachodniej Afryce, ale na przestrzeni lat rozprzestrzenił się także na inne kontynenty. Można go spotkać m.in. w Ameryce Północnej, Australii i Nowej Zelandii, gdzie uważany jest za jeden ze 100 najbardziej inwazyjnych gatunków na świecie.
W Polsce kolcolist występuje rzadko – jego skupiska można znaleźć głównie na Pomorzu Zachodnim oraz w Środkowej Polsce. Spotykany jest na suchych, piaszczystych terenach, w tym na brzegach borów sosnowych oraz murawach napiaskowych. Ponadto roślina pojawia się w ogrodach botanicznych i arboretach, jednak w naturalnym środowisku nie rozprzestrzenia się dynamicznie.
Kolcolist to krzew o wysokości do 3 metrów, charakteryzujący się bardzo ostrymi, szydlastymi liśćmi, które przekształcają się w kolce o długości do 3 cm. Dodatkowo, w kątach liści rozwijają się krótkopędy zakończone cierniami, które mogą powodować mechaniczne uszkodzenia skóry oraz śluzówek.
Przeczytaj także: Niebieskie żaby w Polsce można zobaczyć tylko wiosną. Dlaczego zmieniają kolor?
Jedną z najbardziej rozpoznawalnych cech kolcolistu są jego intensywnie żółte, motylkowe kwiaty, które pojawiają się wiosną. Po okresie kwitnienia roślina wytwarza owłosione, ciemnobrązowe strąki zawierające nasiona.
Kolcolist zachodni został wpisany na listę Inwazyjnych Gatunków Obcych – znajdują się tam rośliny, zwierzęta lub patogeny, które nie występują naturalnie w danym ekosystemie, a ich obecność może prowadzić do poważnych strat w środowisku, gospodarce lub nawet zagrażać zdrowiu ludzi. Gatunki inwazyjne stanowią jedno z największych zagrożeń dla ekosystemów na całym świecie. Są szczególnie niebezpieczne dla bioróżnorodności - mogą wypierać gatunki rodzime, ograniczać ich populację lub całkowicie je eliminować, np. konkurując o pokarm.
Chociaż kolcolist zachodni nie jest jeszcze mocno ekspansywny w Polsce, jego obecność może prowadzić do:
- Wypierania rodzimych gatunków roślin
Gęste skupiska kolcolistu ograniczają dostęp do światła i składników odżywczych innym roślinom, co prowadzi do ich zaniku. Szczególnie zagrożone są gatunki związane z siedliskami nadmorskimi, takie jak mikołajek nadmorski, turzyca piaskowa czy lnica wonna.
- Zmniejszenia bioróżnorodności
Monokultury kolcolistu mogą zaburzać lokalne ekosystemy, ograniczając różnorodność biologiczną danego terenu.
- Zagrożenia pożarowego
W krajach o cieplejszym klimacie gęste zarośla kolcolistu stanowią poważne zagrożenie pożarowe. Roślina zawiera duże ilości olejków eterycznych, które mogą łatwo ulec zapłonowi w suchych warunkach.
Źródło: gov.pl, wiescirolnicze.pl
Zobacz też:
Odkryli dziwne morskie organizmy. Tajemniczy ekosystem ukrywał się pod lodem
Budzą się z zimowego snu i zostawiają ślady. Jak je rozpoznać?