Te maluch waży tylko kilka gramów. Spędza zimę w Polsce

Mysikrólik (Regulus regulus) jest tak lekki, że waży mniej niż łyżeczka cukru. Długość jego ciała waha się w granicach około 9 cm, a to sprawia, że mieszczą się w dłoni nawet z zapasem miejsca. Jednak to nie wymiary decydują o jego charakterze. W praktyce wyróżnia go kilka cech:

• na czubku głowy ma wyraźną pręgę - u samców intensywnie żółtą lub pomarańczową, u samic subtelniejszą;
• grzbiet pokrywa oliwkowe upierzenie, które pozwala mu doskonale kamuflować się w iglastych gałęziach;
• drobny, ostry dziób umożliwia wybieranie mikroskopijnych owadów z zakamarków igieł i kory;
• ciało jest zwarte i puchate, co poprawia izolację cieplną w chłodne dni.

Ta "korona" na głowie, która przypomina rozświetlający pióra pasek, od wieków pobudzała wyobraźnię. To właśnie ona dała początek różnym nawiązaniom do królewskości, także w języku łacińskim.

Łacińskie Regulus regulus tłumaczy się jako "mały król" lub "książę". Ten sam rdzeń występuje w angielskiej nazwie kinglet. Według dawnych legend drobny ptak miał rywalizować z orłem o miano władcy ptasiego rodu. Gdy większy rywal osiągnął granice swoich możliwości, mysikrólik odleciał nieco wyżej, korzystając z ukrycia pod jego skrzydłami. Motyw ten przewija się przez europejskie podania, a charakterystyczna pręga na głowie miała symbolizować właśnie królewską koronę.

W języku polskim słowo "mysi" odwołuje się do wielkości, bo ptak jest naprawdę drobny i filigranowy. "Król" pozostaje śladem barwnej opowieści o jego sprycie.

Występują w całym kraju, choć najliczniej w lasach iglastych. Preferują szczególnie świerki - drzewa gęste, o strukturze gałęzi dającej im stabilne schronienie przed wiatrem i śniegiem.

Najczęściej ptaki zobaczymy:

• w Puszczy Białowieskiej,
• w Puszczy Augustowskiej,
• w borach świerkowych południowych i północno-wschodnich regionów,
• w ogrodach i parkach, zwłaszcza gdy zbliża się późna jesień.

Choć trudno je wypatrzyć, ich głos jest wyrazisty. Wysokie "si-si-si" lub "sri-sri-sri" sygnalizuje, że gdzieś wśród gałęzi krząta się drobny ptaszek w poszukiwaniu owadów.

Mysikrólik niemal nie przestaje się poruszać. Skacze po gałęziach, przelatuje z jednej kępy igieł na drugą i stale przeszukuje zakamarki w poszukiwaniu pożywienia. Jego dieta opiera się głównie na:

• drobnych owadach,
• ich larwach,
• pajęczakach,
• zimą - również na nasionach drzew iglastych.

Nawet w mroźne miesiące pozostaje aktywny. W przeciwieństwie do wielu innych gatunków nie rezygnuje ze śpiewu zimą - potrafi wydawać głos nawet przy prószącym śniegu. To element komunikacji stadnej, bo mysikróliki chętnie łączą siły z sikorami i innymi drobnymi ptakami tworząc grupy, które wspólnie żerują i czuwają nad bezpieczeństwem.

To zagadnienie fascynuje ornitologów od lat. Jak tak niewielki organizm, pozbawiony znaczącej warstwy tłuszczu, znosi kilkunastostopniowy mróz? Odpowiedź tkwi w ich biologii i zachowaniu.

Stan czasowego odrętwienia

W bardzo niskich temperaturach obniżają metabolizm i temperaturę ciała. Stan ten przypomina płytką formę torporu - pozwala oszczędzać energię. Notowano, że ich łapki niemal zamarzają, a mimo to ptak funkcjonuje normalnie po wschodzie słońca.

Nocowanie w grupach

Przytulają się do siebie, co ogranicza utratę ciepła. Taka "kołderka z piór" działa wyjątkowo skutecznie.

Poszukiwanie ukrytych zakamarków

Kryją się w gęstych koronach świerków, a w razie potrzeby również w małych szczelinach, niszach czy opuszczonych gniazdach.

Szybki metabolizm w dzień

Kiedy słońce choć na moment przebije się przez chmury, ptaki żerują intensywnie, by nadrobić nocne straty energetyczne.

Wiele polskich osobników migruje jesienią na południe Europy lub do krajów basenu Morza Śródziemnego. Jednocześnie mysikróliki ze Skandynawii przylatują do nas, dzięki czemu populacja w Polsce wcale nie maleje. Przelot nad Bałtykiem bez odpoczynku to ogromny wysiłek, zwłaszcza że ptak zgromadzić może jedynie około jednego grama tłuszczu.

Kiedy przylatują zmęczone na wybrzeże, często szukają spokoju i ciepła, dlatego specjaliści apelują, aby nie zbliżać się do nich zbyt gwałtownie. Krótka chwila odpoczynku pozwala im dojść do siebie po męczącej przeprawie.

To prawdziwe arcydzieło budownictwa ptasiego. Gniazdo przypomina mały koszyczek zawieszony na cienkich gałązkach. Zależnie od dostępnych materiałów wyścielone jest:

• sierścią,
• piórami,
• porostami,
• delikatnymi trawami.

Do środka samica składa nawet do 12 jaj, które układają się w dwie warstwy. Gniazdo ma średnicę kilku centymetrów, ale jest tak elastyczne, że rozciąga się, gdy pisklęta rosną. Okres lęgowy trwa od kwietnia do lipca, a para może wyprowadzać dwa lęgi w sezonie.

Globalnie uznawany jest za gatunek o stabilnej populacji. Jednak w Polsce objęty jest ochroną ścisłą - nie wolno niszczyć jego gniazd ani próbować przetrzymywać go w niewoli. Mimo że radzi sobie świetnie w naturalnych warunkach, każda ingerencja człowieka w jego środowisko może zaburzyć delikatne zależności, od których zależy jego bezpieczeństwo.

Źródło: hub.pl