Ten zwyczaj powstał już w średniowieczu. Słynie z tego jeden region w Polsce
Misternie wykonane i zachwycające szopki krakowskie, jak co roku zaskakują swoimi imponującymi formami. Podczas tegorocznego 83. Konkursu Szopki Krakowskiej brało udział 256 prac, ustanawiając historyczny rekord. Skąd tradycja szopkarstwa w stolicy Małopolski?
Początki szopek krakowskich sięga średniowiecza, kiedy w okresie bożonarodzeniowym prezentowano w kościołach widowiska przedstawiające sceny biblijne tzw. jasełka. W XVIII wieku zakazano organizowania ich w kościołach, przez co zaczęto tworzyć te sceny w formie szopki kukiełkowej. Z biegiem lat stały się one również sposobem na dodatkowy zarobek wśród krakowskich rzemieślników, którzy inspirowali się architekturą oraz historią miasta. Za prekursora krakowskiego szopkarstwa uznaje się Michała Ezenkiera, kaflarza i murarza z Krowodrzy określanego również mianem “weterana szopkowego", którego prace stanowią pierwowzór dzisiejszych szopek krakowskich.
Dopiero w 1937 roku dzięki Jerzemu Dobrzyckiemu, ówczesnemu dyrektorowi Muzeum Historycznego Miasta Krakowa pod pomnikiem Adama Mickiewicza na Rynku Głównym w Krakowie zaprezentowano 87 szopek. Dzięki temu odnowiono krakowskie szopkarstwo oraz rozpoczęto trwającą do dzisiaj tradycję Konkursu Szopki Krakowskiej, organizowaną od 1946 roku przez Muzeum Krakowa. Warto dodać, że krakowskie szopki kukiełkowe są unikatem w skali świata, ponieważ w innych regionach buduje się tylko szopki betlejemki (z nieruchomymi figurkami). Z tego powodu w 2014 roku szopki krakowskie zostały wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, a w 2018 roku wpisano je na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO.
Chcąc zobaczyć na żywo te prawdziwe arcydzieła szopkarstwa, warto odwiedzić Rynek Główny w Krakowie w każdy pierwszy czwartek grudnia. Właśnie wtedy, zgodnie z tradycją pod pomnikiem Adama Mickiewicza prezentowane są konkursowe szkopki krakowskie. Podczas 83. Konkursu Szopek Krakowskich zaprezentowano aż 256 prac, które łączą tradycję ze współczesnością.
Wielopoziomowe konstrukcje to elementy architektoniczne zabytków krakowskich z nie tylko biblijnymi postaciami. Oprócz figurek Świętej Rodziny, pastuszków i aniołów, często pojawiają się również postacie w strojach krakowskich, Lajkonik oraz smok wawelski. W tegorocznej edycji w szopkach krakowskich nie zabrakło nawiązań do 1000-lecia koronacji Bolesława Chrobrego, 500-lecia hołdu pruskiego, 25 rocznicy kanonizacji św. Faustyny Kowalskiej, ale również postaci papieża Franciszka i Leona XIV. Co ciekawe, niektóre z szopek prezentowały historię 150 lat komunikacji miejskiej w Krakowie lub postać prof. Wiktora Zinna w 100-lecie urodzin.
Zwycięzcy 83. Konkursu Szopek Krakowskich zostali już wyłonieni, a szkopki krakowskie są prezentowane w Pałacu Krzysztofory od 8 grudnia do 1 marca 2026 roku. Ciekawi tych unikalnych szopek mogą także odwiedzić Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie, gdzie znajduje się zbiór ponad 200 szopek krakowskich.
Źródło: krakow.tvp.pl, visitmalopolska.pl, muzeumkrakowa.pl, gazetakrakowska.pl.
Zobacz też:
Niezwykłe zjawisko nad Bałtykiem. Tworzy się w sprzyjających warunkach
To największy śpioch w świecie zwierząt. Budzi się dopiero w maju
Te jarmarki odbywają się w wyjątkowych miejscach. Odwiedzisz je za darmo