Uśpiony gigant może się obudzić? Potężny wulkan leży blisko Polski

Laacher See jest jeziorem kalderowym, czyli powstałym w wyniku erupcji wulkanu. W literaturze takie wytwory natury nazywa się czasem także "kalderami wulkanicznymi". 

Jezioro Laacher See powstało około 13 tys. lat temu, gdy wulkan wyrzucił do atmosfery około 20 km³ popiołu. Indeks Eksplozywności Wulkanicznej sięgnął wtedy szóstego poziomu, co zdarza się na Ziemi średnio raz na pokolenie. Ilość pyłów była tak duża, że rozprzestrzeniła się niemal na całą Europę - od najbliższej okolicy, aż po Skandynawię. Materiały wulkaniczne w ogromnych ilościach spadły w Dolinę Renu, zmieniają nurt Renu i doprowadzając do rozległych powodzi.  

Pozostałe po tym wydarzeniu wgłębienie (czyli właśnie kaldera) z czasem napełniło się wodami opadowymi i zamieniło w jezioro: największy akwen kraterowy w tym regionie Europy. Ma on 2 km średnicy, 3 km2 powierzchni i głębokość dochodzącą do 53 m.  

Według naukowców obudzenie się wulkanu Laacher See jest możliwe. To bowiem wciąż aktywny sejsmicznie obszar. Wulkan nie wygasł, lecz drzemie, a dodatkowo co jakiś czas odnotowuje się w nim niewielkie trzęsienia ziemi (o sile do M4.0).

Jakie zagrożenia niosłaby za sobą erupcja Laacher See? Prawdopodobnie czekałoby nas to samo, co wydarzyło się 13 tys. lat temu: 

• najbardziej ucierpiałyby najbliższe miasta - oddalone o 37 km Bonn i o 24 km Koblencja, ogromna ilość pyłu pokryłaby bardzo szczelnie niebo nad środkową częścią Europy, 
• nad Polską spadłyby kwaśne deszcze, zanieczyszczające glebę i wodę, utrzymujące się popioły ograniczyłyby dopływ promieni słonecznych do Ziemi, przynosząc ochłodzenie i powodując wymarcie większości upraw rolnych, 
• zanieczyszczenie atmosfery odbiłoby się także na zdrowiu mieszkańców tej części Europy. Tego typu wulkany nazywa się "superwulkanami" - mają bowiem moc niszczenia wszelkiego życia i zmieniania klimatu. Przykładem takiej erupcji może być wybuch Krakatau w Indonezji w 1883 roku. Wówczas do atmosfery trafiło 20 mln ton dwutlenku siarki i niezliczona ilość popiołów. W wyniku tego na kilka lat ochłodził się klimat na świecie.

Na łamach pisma "Geophysical Journal International" naukowcy podzielili się informacją, że po raz pierwszy mają  dowody na aktywność wulkanu. Odnotowali w tym miejscu całą serię mikrowstrząsów z epicentrami znajdującymi się od 10 do 40 km pod powierzchnią ziemi. 

Obecnie najprawdopodobniej udałoby się ograniczyć nieco straty wynikające z wybuchu - przynajmniej jeśli chodzi o śmierć ludzi. Systemy monitorowania i wczesnego ostrzegania pozwoliłyby na ewakuację osób z najbardziej zagrożonych terenów. Wybuchu takiego wulkanu nie da się jednak w żaden sposób okiełznać - pod powierzchnią "urokliwego jeziorka" kryje się bowiem ogromna ilość magmy. 

Laacher See leży w zachodnich Niemczech, w górach Eifel - około 650 km od granicy z Polską. Jest bardzo malowniczo położony - otaczają go wzgórza, a z wszechobecnej roślinności wyłaniają się sylwetki masywnych zamków i kościołów. Nic dziwnego, że jest to miejsce, w którym chętnie odpoczywają mieszkańcy okolicy i turyści. 

Atrakcją jest samo jezioro, powstałe w niezwykłych okolicznościach. Jednak to nie wszystko, co czeka w tym regionie na zwiedzających. Po jeziorze można pływać i żeglować, wokół niego są też liczne miejsca do biwakowania, np. campingi położone przy samej linii brzegowej.  Ponadto: 

• wokół jeziora wytyczono ścieżkę rowerową i spacerową; 
• przy jeziorze stworzono pole do minigolfa; 
• w pobliskiej miejscowości Mendig znajduje się Niemieckie Muzeum Wulkanów Lava Dome; 
• na całej wschodniej części Eifel rozciąga się park Vulkanpark, w którym znajdują się nie tylko wulkany, ale i zabytkowe kamieniołomy. 

Choć nic nie wskazuje na to, aby ukryty pod jeziorem wulkan Laacher See wybuchł w najbliższych latach, nie można go lekceważyć. Potencjalne zagrożenie istnieje i - jak pokazała erupcja sprzed kilkunastu tysięcy lat - może wyrządzić ogromne szkody. Biorąc pod uwagę konsekwencje, które przyniósłby wybuchający wulkan dla dużej części Europy, kluczowa w przygotowaniu się do ewentualnej erupcji jest współpraca międzynarodowa i stworzenie wspólnych planów kryzysowych. 

Źródła: twojapogoda.pl, vulkanpark.com, sciencedirect.com, nature.com, eifel.info