Zagraża rodzimym wiewiórkom. Jej pojawienie się w Polsce to kwestia czasu

Wiewiórka szara (łac. Sciurus carolinensis) to średniej wielkości gryzoń z rodziny wiewiórkowatych (łac. Sciuridae), pochodzący z Ameryki Północnej. Długość ciała dorosłych osobników wynosi 23-30 cm, długość ogona 19-25 cm, a masa ciała mieści się w przedziale 400-700 g. Zgodnie z nazwą gatunkową ubarwienie jej grzbietu jest szare, niekiedy z domieszką brązowego. Natomiast brzuch oraz dolna część ogona są białe. Charakterystyczną cechą morfologiczną, odróżniającą ją od rodzimej wiewiórki, jest brak pędzelków na uszach oraz większa masa ciała.

Dla porównania, wiewiórka pospolita jest smuklejsza i mniejsza (20-24 cm długości ciała, ogon 17-20 cm, masa 200-300 g), a jej futro najczęściej ma intensywnie rudy kolor, choć może być także szare lub ciemnobrązowe. Brzuch rodzimej wiewiórki jest zawsze biały, a uszy długie, zakończone charakterystycznymi pędzelkami, które są szczególnie widoczne zimą.

Wymagania siedliskowe obu gatunków różnią się. Wiewiórka szara jest mniej wybredna - potrafi korzystać z różnorodnych źródeł pokarmu, łatwo adaptuje się do środowisk przekształconych przez człowieka i efektywnie konkuruje o zasoby. Wiewiórka pospolita jest bardziej wrażliwa na zmiany środowiskowe i wymaga bogatego podszytu, obecności starych drzew z dziuplami oraz obfitości nasion drzew iglastych i liściastych. W konkurencji o pokarm i siedlisko przegrywa z wiewiórką szarą, co jest jednym z głównych powodów jej zanikania w regionach, gdzie pojawił się gatunek inwazyjny.

Wiewiórka szara preferuje lasy liściaste i mieszane z dużym udziałem dębów, buków i leszczyny, których owoce stanowią podstawę jej diety. W środowiskach synantropijnych z powodzeniem zasiedla parki miejskie, ogrody i tereny podmiejskie. Wiewiórka szara jest gatunkiem nadrzewnym o aktywności dziennej, budującym gniazda w koronach drzew.

Wiewiórka szara pochodzi ze wschodniej części Ameryki Północnej. Gatunek ten został introdukowany do Europy pod koniec XIX wieku - najpierw w Wielkiej Brytanii (w 1876 r.), a następnie w Irlandii, Włoszech i innych krajach. Wiewiórka szara nie występuje jeszcze na wolności w Polsce, jednak jej obecność została udokumentowana w Niemczech, w pobliżu granicy z Polską. Ekspansja tego gatunku w Europie postępuje, a modele predykcyjne wskazują, że pojawienie się go w Polsce jest wysoce prawdopodobne w najbliższych dekadach.

Wiewiórka szara jest uznawana za gatunek inwazyjny i znajduje się na liście Inwazyjnych Gatunków Obcych stwarzających zagrożenie dla Unii (Rozporządzenie Wykonawcze Komisji UE 2016/1141). Jej obecność prowadzi do wypierania rodzimej wiewiórki rudej, głównie poprzez konkurencję o zasoby pokarmowe oraz przenoszenie wirusa ospy wiewiórek (ang. Squirrel poxvirus, SQPV), na którego sama jest odporna, natomiast dla rodzimej wiewiórki jest on śmiertelny.

Źródła: encyklopedialesna.com, gov.pl, national-geographic.pl