Matury 2025 na finiszu. Dziś egzamin z języka polskiego na poziomie rozszerzonym

Język polski na poziomie podstawowym rozpoczynał matury 2025, a język polski na poziomie rozszerzonym jest jednym z ostatnich egzaminów w tej sesji. 21 maja o godzinie 9:00 zdający otrzymali arkusze z dwoma tematami wypracowania. Na napisanie wybranego mieli 210 minut. 

Niezależnie od tego, który z tematów wybrali, ważne były cztery obowiązkowe elementy:

• trzy utwory literackie, w tym jedna lektura obowiązkowa wskazana w podstawie programowej,
• jeden kontekst, np. biograficzny, filozoficzny, historycznoliteracki, mitologiczny, społeczny. 

Rozszerzona matura z języka polskiego ma sprawdzić umiejętności:

• czytania utworów literackich, ich analizowania i syntetyzowania w kontekście historyczno- lub teoretycznoliterackim oraz kulturowym,
• tworzenia wypowiedzi argumentacyjnej (wypracowanie).

Dziś ok. godziny 14:00 CKE opublikowało tematy, a w tym artykule można sprawdzić rozwiązania arkusza maturalnego z języka polskiego na poziomie rozszerzonym (tekst jest aktualizowany na bieżąco).

Maturzyści, którzy zdawali egzamin z języka polskiego na poziomie rozszerzonym mogli wybrać:

Temat 1: Każdy tekst słowny sytuuje się w polu innych tekstów, naśladując je, przekształcając. (Na podstawie: Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński, Wrocław 2002). Na czym mogą polegać relacje między tekstami i jakie mogą być funkcje tych relacji w danym utworze literackim? Punktem wyjścia do rozważań uczyń powyższy cytat.

W pracy odwołaj się do:

• Antygony w Nowym Jorku Janusza Głowackiego,
• innych utworów literackich,
• wybranego kontekstu.

Temat 2: Konwencja oniryczna jako sposób kreowania świata przedstawionego i jego funkcja w tworzeniu znaczeń w danym utworze literackim. 

W pracy odwołaj się do:

• lektury obowiązkowej wybranej spośród lektur wymienionych na stronach 3 i 4 w arkuszu egzaminacyjnym,
• innych utworów literackich,
• wybranego kontekstu.

Zapytaliśmy ekspertkę Skul.pl, co myśli o tych tematach. Dominika Saja stwierdziła, że mogły spodobać się wielu maturzystom. Według polonistki:

Zauważyła też, że "pierwsze skojarzenie z pewnością prowadzi do Dziadów cz. III - w tym utworze wizje i sny służą wyrażeniu wewnętrznych przemian, lęków bohaterów, a także ukrytych znaczeń. Konwencja oniryczna w tym zestawieniu stanowi wyraźne nawiązanie do mistyki, która jest niezwykle istotna dla romantyzmu". 

Choć "równie trafnym przykładem jest Wesele Stanisława Wyspiańskiego, gdzie postaci fantastyczne, przypominające marzenia senne, materializują lęki i pragnienia bohaterów, a zarazem odgrywają symboliczną rolę w odsłanianiu ukrytych treści związanych z patriotyzmem i ideą wyzwolenia narodowego. Nie sposób też pominąć Sklepów cynamonowych Brunona Schulza - utworu, w którym cały świat przedstawiony oparty jest na logice snu, przepełniony metaforycznymi obrazami i wieloznacznymi symbolami. Konwencja oniryczna w tych dziełach służy pogłębieniu refleksji nad ludzkim losem, tożsamością oraz granicą między rzeczywistością a wyobraźnią".

Mimo szczegółowego opisu drugiego tematu, wybrałaby pierwszy dotyczący intertekstualności, czyli "zagadnienia, które doskonale wpisuje się w założenia postmodernizmu. Twórcy tej epoki podkreślali, że literatura rozwija się dzięki dialogowi z wcześniejszymi tekstami, ich przekształcaniu i reinterpretacji - ten kontekst można uznać za kluczowy". 

Zwróciła uwagę, że: "Antygona w Nowym Jorku Janusza Głowackiego to przykład, który świetnie ukazuje znaczenie intertekstualności - już sam tytuł oraz treść wyraźnie nawiązują do tragedii Sofoklesa, czyli do Antygony". 

Zdaniem ekspertki Skul.pl maturzyści śmiało mogli się też odwołać do Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego "będącej aluzją do Boskiej Komedii Dantego", czy Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa, czyli lektury "obfitującej w odniesienia do Biblii oraz samego Fausta Johanna Wolfganga Goethego". Jak pokreśliła Dominika Saja: 

W tym tygodniu odbędą się ostatnie matury pisemne w sesji głównej. Na czwartek (22 maja) CKE zaplanowała egzaminy z chemii, fizyki, biologii, historii w języku obcym dla absolwentów szkół lub oddziałów dwujęzycznych (poziom rozszerzony). Wyniki matur 2025 zostaną opublikowane 8 lipca, a poprawkową maturę będzie można zdawać 19 i 20 sierpnia. 

Zobacz także: Materiały edukacyjne z języka polskiego dla uczniów szkół średnich

Zanim to nastąpi osoby, które z przyczyn zdrowotnych lub losowych nie mogły przystąpić do matury w maju, będą to mogły zrobić w czerwcu. Dodatkowe terminy wyznaczono na okres od 3 do 17 czerwca 2025 roku. 

Źródło: cke.gov.pl