Tak już nie napiszemy w języku polskim. Eksperci ogłosili zmiany

Komunikat Rady Języka Polskiego został wydany 10 maja 2024 roku i dotyczył ujednolicenia zasad oraz ułatwienia nauki, jak również stosowania w praktyce reguł odnoszących się używania małych i wielkich liter, pisowni łącznej lub rozdzielnej, oraz użycia łącznika. W jaki sposób będziemy pisać od 1 stycznia 2026? Te zmiany ucieszą uczniów.  

• Reforma dotyczy zapisu nazw mieszkańców jednostek terytorialnych, co oznacza, że będziemy pisać wielką literą np. Warszawianin, Nowohucianka. Dzięki tej zmianie system zapisu zostanie ujednolicony, co sprawi, że wiele osób przestanie zastanawiać się nad nazwami mieszkańców, 

• Wielką literą od 1 stycznia przyszłego roku zapiszemy też nazwy przestrzeni publicznych np. Półwysep Hel, Kopiec Wandy, Kościół Mariacki. Jednak wyraz ulica nadal będzie zapisywany małą literą (ulica Fryderyka Chopina). Tak samo będzie z kometami, które zanotujemy Kometa Halleya, Kometa Enckego.  

• Wprowadzane zmiany zakładają pisanie wielką literą wielowyrazowych nazw lokali usługowych i gastronomicznych, przez co zaczniemy pisać: Apteka pod Orłem, Kino Atlantic, Kawiarnia Literatura oraz Teatr Rozmaitości, ale warto pamiętać, że ten zapis nie będzie przyimków lub spójników.  

• Nazwy orderów, odznaczeń, naród i tytułów honorowych również będą zapisywane wielką literą, jak m.in. Mistrz Mowy Polskiej, Honorowy Obywatel Miasta Rzeszowa, Nagroda Pulitzera. 

• Kolejna zmiana ucieszy szczególnie maturzystów, ponieważ od stycznia zacznie obowiązywać zapis wielką literą nazw pojedynczych egzemplarzy wyrobów przemysłowych, niezależnie od tego, czy chodzi o nazwę firmy i marki, czy o konkretny egzemplarz np. kierowca Fiata, czerwony Ford. Dotyczy to także opowiadania “Górą Edek", do którego można odwołać się na egzaminie maturalnym.  

Od 1 stycznia 2026 roku będziemy zapisywać małą literą przymiotniki zakończone na "-owski", które tworzone są od nazw osobowych np. wiersz miłoszowski, dramat szekspirowski. Rada Języka Polskiego dopuszcza także zapis wielką lub małą literą przymiotników tworzonych od imion, które zakończone są na “-owy", “-in(yn)", “-ów" m.in. jackowe dzieci/Jackowe dzieci, Zosina lalka/zosina lalka, a także nieoficjalne nazwy etniczne, takie jak makaroniarz/Makaroniarz. 

Dopuszczona zostanie także wariantywna pisownia w wielowyrazowych nazwach geograficznych, w których drugi człon jest rzeczownikiem w mianowniku, pierwszy można zapisywać jak wyraz pospolity np. Cieśnina Bosfor/ cieśnina Bosfor. Będziemy także mogli sami decydować o zapisie z łącznikiem, przecinkiem lub spacją wyrażenia tuż-tuż/tuż,tuż/tuż tuż, jak również trzask-prask.

Za niedługo wszystkie formy przymiotników i przysłówków będą traktowane równo, co oznacza, że partykułę “nie" zaczniemy zapisywać z nimi łącznie, nawet w formach stopnia wyższego i najwyższego np. niemiły, niebanalny, nieczęsto. Co ciekawe zapis łączny “nie"  z imiesłowami odmiennymi będzie obowiązkowy bez względu na znaczenie imiesłowu. Łącznie zapiszemy również człon “pół" i cząstki “niby", “quasi" np. półżartem, nibyartysta, quasiopiekun. Warto jednak mieć na uwadze, że zapis z łącznikiem będzie konieczny tylko wtedy, kiedy “pół" odnosi się do osoby np. pół-Polka.  

Co zapiszemy rozdzielnie według nowych zasad? Cząstki “-bym", “-byś", “-by", “-byśmy", “-byście", co nie dotyczy słów “gdyby" i “jakby". Dlatego zaczniemy zapisywać: “czy by pojechać" lub “aczkolwiek by chciał". Rada Języka Polskiego dopuści też pisownie rozdzielną obok łącznej dla cząstek “super-", “eko-", “wege-", “mini-", “ekstra-", przez co zanotujemy: super pomysł, eko żywność. Natomiast jeśli po przedrostku będzie nazwa państwa, święta lub wydarzenia, to stawiamy łącznik i zapisujemy wielką literą np. super-Europejski.  

Źródło: pan.pl, babaodpolskiego.pl.