Tu poczujesz się jak w innym świecie. Nietypowe muzeum na Lubelszczyźnie

Grodzisko Żmijowiska to rekonstrukcja fragmentu słowiańskiego grodu z przełomu IX i X wieku. Powstało na terenie Kotliny Chodelskiej, gdzie ponad tysiąc lat temu istniała osada obronna nad rzeką Chodelką. Dziś jest to część Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym. Miejsce jest dostępne przez cały rok i nie wymaga zakupu biletów. Grodzisko Żmijowiska jest otwartym muzeum, do którego można dotrzeć pieszo, rowerem, samochodem, a nawet kajakiem.

Badania archeologiczne w Żmijowiskach pozwoliły odtworzyć układ wałów obronnych, bramy oraz fragmentów drewnianych konstrukcji. Wykopaliska potwierdziły, że gród był ważnym punktem osadniczym i handlowym w regionie.

Największą atrakcją Grodziska Żmijowiska są rekonstrukcje chat, palisad i wałów, które pozwalają poczuć, jak wyglądało życie dawnych Słowian. We wnętrzach domów można podziwiać niektóre z przedmiotów odnalezionych podczas wykopalisk. Uwagę przyciągają też totemy przedstawiające słowiańskich bogów, drewniane figury ludzi (gwardzistów i mieszkańców), piec oraz trzebiszcze, czyli miejsce otoczone kamieniami i głazami z symbolami nawiązującymi do słowiańskich bogów, gdzie dawni Słowianie odprawiali obrzędy.

Miejsce to pełni też funkcję centrum archeologii doświadczalnej. Organizowane są warsztaty, podczas których można poznać tajniki garncarstwa, hutnictwa, tkactwa czy wytwarzania narzędzi. Popularne są również pokazy kulinarne, polegające na przygotowywaniu potraw zgodnie ze średniowiecznymi recepturami.

Co ciekawe, w 2025 roku Grodzisko Żmijowiska zmieniło swoją nazwę i funkcjonuje teraz jako Muzeum Dawnych Słowian.

Wielkim atutem tego miejsca jest jego położenie. Grodzisko Żmijowiska otaczają łąki, lasy, pola i dolina rzeki, co tworzy wyjątkową atmosferę. Zamiast straganów z pamiątkami, tłumów turystów i hałasu, znajdziemy jedynie ciszę, przestrzeń i naturę. To idealne miejsce na spacer, piknik czy rodzinną wyprawę.

Grodzisko Żmijowiska wchodzi w skład szlaku Grodziska nad Chodelką, który obejmuje inne stanowiska archeologiczne w regionie. Idąc tym szlakiem, odkryjemy kolejno grodziska: Chodlik, Żmijowiska, Kłodnica, Podgórz. Obecnie zrekonstruowane jest jedynie Grodzisko Żmijowiska, choć wydarzenia tematyczne odbywają się w każdym z ze słowiańskich grodów. To doskonała propozycja dla osób chcących lepiej poznać historię osadnictwa we wschodniej Polsce.

Muzeum Dawnych Słowian, znane do niedawna jako Grodzisko Żmijowiska, znajduje się w gminie Wilków obok miejscowości Żmijowiska. Z Kazimierza Dolnego jest to ok. 15,5 km. Najwygodniej jest przejechać samochodem i zaparkować na parkingu kilka metrów od mostu prowadzącego na teren otwartego muzeum. Drugą ciekawą opcją jest wycieczka rowerowa szlakiem Grodziska nad Chodelką.

Interesującą atrakcją jest spływ kajakowy Chodelką. Rzeka prowadzi z miejscowości Chodlik, przez Szczeraków, aż do Kazimierza Dolnego. W ten sposób można podziwiać Grodzisko Żmijowiska z innej perspektywy, a przy tym przeżyć wyjątkową przygodę.

Źródła: mnkd.pl, zabytek.pl, naleczow.biz.pl, kazimierzdolny24.pl, opole.lublin.pl, kajakikazimierz.pl, lublin.eska.pl