O tym pamiętaj na maturze ustnej. To klucz do sukcesu

Uczniowie mają 30 minut na cały przebieg egzaminu: 15 minut to czas przeznaczony na przygotowanie, 10 minut trwa wypowiedź monologowa, a ostatnie 5 minut to rozmowa z komisją. Sam egzamin opiera się na dwóch zadaniach. Pierwsze z nich pochodzi z jawnej puli i dotyczy znajomości treści i problematyki lektury obowiązkowej. 

Drugie natomiast związane jest z interpretacją tekstu kultury lub zagadnienia językowego. Uczeń nie tylko omawia materiał dołączony do polecenia, ale również rozwija temat, odwołując się do wybranych przez siebie utworów literackich. Taki układ wymaga znajomości lektur oraz umiejętności analitycznego myślenia i wyciągania wniosków.

Przeczytaj także: Pytania jawne na maturę ustną 2025 - lista pytań i odpowiedzi

Ważnym aspektem jest to, że tekst kultury w drugim zadaniu pełni rolę inspiracyjną – stanowi punkt wyjścia do dalszych rozważań. Uczeń może samodzielnie formułować tezy i dochodzić do własnych interpretacji. Kluczowa jest więc umiejętność budowania spójnej wypowiedzi, opartej na tezie, argumentach i wnioskach – czyli klasycznym, trójdzielnym modelu.

Podczas monologu komisja zwraca uwagę na to, czy uczeń właściwie identyfikuje temat polecenia i odnosi się do wskazanej lektury oraz kontekstu kulturowego. W przypadku zadania drugiego istotne jest także umiejętne wykorzystanie dołączonego materiału. Wypowiedź musi być merytorycznie poprawna, pozbawiona błędów kardynalnych i poważnych błędów rzeczowych.

Po zakończeniu wypowiedzi następuje krótka rozmowa z komisją. Pytania mogą dotyczyć zarówno treści poleceń, jak i tekstów literackich przywołanych przez ucznia. Egzaminatorzy oceniają wówczas nie tylko poprawność merytoryczną odpowiedzi, ale też stopień uszczegółowienia i umiejętność zachowania form grzecznościowych, zgodnych z etykietą językową.

Skuteczne przygotowanie do egzaminu ustnego wymaga wieloaspektowego podejścia. Kluczem jest umiejętność identyfikowania głównego problemu wylosowanego tematu i postawienia jasnej tezy. Analiza materiału dołączonego do zadania powinna prowadzić do interpretacji zgodnej z intencją polecenia, a następnie do doboru odpowiednich kontekstów literackich, które uwiarygodnią argumentację.

Podczas planowania wypowiedzi należy wybierać tylko te teksty, które są dobrze znane zdającemu. Sięgając po utwory "z doskoku", łatwo o błąd rzeczowy lub powierzchowną interpretację, co może obniżyć ocenę. Argumenty muszą być logiczne i adekwatne do postawionej tezy oraz osadzone w wiedzy literackiej.

Przeczytaj także: Matura 2025 z języka polskiego. Polonistka komentuje tematy rozprawek

Nie bez znaczenia pozostaje forma wypowiedzi. Egzamin ustny ocenia nie tylko treść, ale również sposób jej przekazania. Poprawność językowa, wyrazista dykcja, unikanie powtórzeń i płynność stylistyczna to elementy, które podnoszą jakość prezentacji.

Wysoki wynik na egzaminie ustnym to efekt połączenia kilku kompetencji. Należą do nich: znajomość literatury, umiejętność interpretacji tekstów kultury, świadomość językowa, a także zdolność klarownego formułowania myśli i precyzyjnego wypowiadania się. Wiedza językowa powinna obejmować zarówno poziom fonologiczny (wymowa), morfologiczny (budowa wyrazów), jak i składniowy (budowa zdań).

Nie warto więc lekceważyć przygotowań do matury ustnej. Choć może wydawać się ona mniej wymagająca niż egzamin pisemny, jej struktura i kryteria oceniania pokazują, że wymaga rzetelnej wiedzy i dużej świadomości wypowiedzi. Odpowiednie przygotowanie i przemyślana strategia działania mogą jednak sprawić, że stanie się szansą na pokazanie nie tylko wiedzy, ale i umiejętności retorycznych, które są niezwykle cenne także poza szkolną ławką.

Źródła: wielkapowtorkamaturalna.pl, youtube.pl