Myślisz, że znasz język polski? Te słowa i sformułowania mogą cię zaskoczyć
Feminatywy wzbudzają emocje i nie każdy chce ich używać. Nie oznacza to, że słowa, których nie lubimy, są niepoprawne. Jednak nie tylko one pojawiają się w tym tekście. Jeżeli zastanawiasz się, czy „chłopacy” to poprawna forma, to znajdzie odpowiedź w tym artykule. Pojawia się też podpowiedź z zakresu etykiety językowej.
"Wielkie oczy zrobiłam, kiedy dowiedziałam się, że forma chłopacy nie jest błędem" - to fragment wypowiedzi Pauliny Mikuły z kanału "Mówiąc Inaczej". Polonistka w krótkim filmie wyjaśniła, że "to liczba mnoga od słowa chłopak. W mianowniku w liczbie mnogiej mamy albo chłopacy, albo chłopaki". W internetowej Poradni Językowej PWN prof. dr hab. Mirosław Bańko zauważył, że ta forma "jest tak rzadka, że wielu osobom wydaje się niepoprawna. Słowniki jednak nie mają do niej zastrzeżeń".
Odmiana słów w języku polskim często sprawia problemy. Dobrym przykładem jest wyraz "cudzysłów". Użyjemy go na przykład wtedy, gdy chcemy podkreślić, że nie powiedzieliśmy czegoś dosłownie. Niektórzy przyzwyczaili się już do błędnej formy "w cudzysłowiu". Dlatego nie zastanawiają się nad tym i w internetowych testach językowych zawsze tracą punkt za złą odpowiedź. Jaka brzmi poprawna odmiana? To "w cudzysłowie". Łatwiej zapamiętać ją przy pomocy skojarzenia "w cudzysłowie jak w rowie".
Choć zdarza się, że skojarzenia mogą utwierdzać w przekonaniu, że poprawnie wymawiamy jakieś słowo, a jest inaczej. Pomieszczenie w kościele, w którym księża przygotowują się do mszy, to "zakrystia" a nie "zachrystia". Łatwiej jest przyswoić poprawną formę, jeżeli wiemy, że wyraz pochodzi od łacińskiego sacristia, ale upowszechnił się dzięki niemieckiemu Sakristei, a nie od słowa "Chrystus".
Feminatywy nadal wzbudzają emocje. Redakcja "TuWroclaw.com" blisko dwa lata temu poprosiła prof. Jana Miodka o wyjaśnienie wątpliwości, która forma jest poprawna - ministra, pani minister czy ministerka. Znany językoznawca stwierdził:
Marika Naskręt z serwis Polszczyzna.pl w artykule o wyrazach, które wydają się błędne, ale nie są, zwróciła uwagę na ciekawy przykład:
Osoby, które zastanawiają się, czy polonistka ma rację, mogą zajrzeć do internetowego słownika języka polskiego. Dowiedzą się z niego, że "starczy" to "wykrzyknik wyrażający zakaz, często w połączeniu: starczy tego, np.: Starczy tego dobrego, miarka się przebrała!".
Na koniec rada z zakresu etykiety językowej. Niektórzy uczniowie nie wiedzą, jak należy zwracać się do nauczycielek w szkole. Na stronie internetowej Pogotowia Językowego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego została zamieszczona wypowiedź ekspertki. Monika Czerepowicka wyjaśniła:
Źródła: prostypolski.pl, YT/Mówiąc Inaczej (@mowiacinaczej), sjp.pwn.pl, polszczyzna.pl, polonistyka-uwm.wixsite.com, tuwroclaw.com
Zobacz też:
W maju znajdziesz go w lesie. Jest jadalny i łatwo go rozpoznać
Jego dziób zmienia kolor. Jest ich Polsce coraz mniej
Czy rośliny inwazyjne są przyjazne pszczołom? Badacze podzieleni