Najkrótsze i najdłuższe konklawe. Kontrowersyjne wybory papieży

Papież Franciszek zmarł 21 kwietnia 2025 roku. Oznacza to, że konklawe może się odbyć między 5 a 10 maja br. Wiadomo, że "będzie przede wszystkim najbardziej zatłoczonym zgromadzeniem w historii. Nigdy wcześniej do Kaplicy Sykstyńskiej nie weszła tak duża liczba kardynałów uprawnionych do głosowania (wszystkich, którzy w momencie śmierci Franciszka nie ukończyli 80 lat)" - wyjaśnia Francesco Capozza w Il Tempo.it.

Kardynałowie znajdą się "pod kluczem" (łac. cum clave). Warto wiedzieć, że nie było tak zawsze. Do IV wieku biskupa Rzymu wybierało duchowieństwo rzymskie z ludem. Dopiero w XII stuleciu wyłącznie kolegium kardynalskie dokonało wyboru papieża Innocentego II. Wtedy jeszcze nie używano słowa konklawe. 

W 1241 roku zmarł papież Grzegorz IX. Następcę św. Piotra miało wybierać tylko kilkunastu kardynałów. Władze Rzymu postanowiły odizolować duchownych w południowo-wschodnim skrzydle Palatynu. Mogli się kontaktować tylko między sobą. Do podjęcia ostatecznej decyzji miała ich przekonać groźba użycia wojska. Wyboru papieża dokonali po dwóch miesiącach, choć nie były to najdłuższe obrady. 

Celestyn IV, wybrany po Grzegorzu IX, był papieżem tylko przez kilkanaście dni. Zanim ogłoszono jego następcę - Innocentego IV - minęło dwa i pół roku. Choć nie był to ostatni taki przypadek w historii. Jeszcze dłuższy czas minął zanim wybrano papieża Grzegorza X. Musiało upłynąć ponad dwa lata i dziewięć miesięcy. 

"Spory pomiędzy kardynałami sprawiły, że władze świeckie zamknęły ich w końcu w pałacu papieskim, z którego usunięto dach, a racje żywnościowe zmniejszono. Ostateczną decyzję podjęła sześcioosobowa komisja wyłoniona z grona kardynałów" - wyjaśniał Michał Gryczyński, cytowany przez portal katolicki Opoka. Spowodowało to wprowadzenie zasad konklawe. 

W 1274 r. papież Grzegorz X zwołał sobór powszechny w Lyonie. Przyjął on konstytucję "Ubi periculum". Tam po raz pierwszy pojawiało się słowo "konklawe" w znaczeniu zgromadzenia kardynałów zamkniętych w celu wyboru papieża "pod kluczem" (łac. cum clave). Jeżeli się to przedłużało, to hierarchowie mieli zostać poddani ograniczeniom związanym z posiłkami. 

Jednak w XVIII wieku po śmierci Klemensa XII konklawe trwało ponad pół roku. Prospero Lorenzo Lambertini, który został wówczas wybrany, zapisał się na kartach historii, jako papież Benedykt XIV. 

Papież, który był mecenasem m.in. Michała Anioła i Rafaela, został wybrany wyjątkowo szybko. Konklawe, które odbyło się w nocy z 13 października na 1 listopada 1503 roku, trwało ok. 10 godzin. Na tronie piotrowym zasiadł Juliusz II, bratanek Sykstusa IV. 

Źródła: iltempo.it, opoka.org.pl, encyklopedia.interia.pl, it.churchpop.com, dzieje.pl, historykon.pl, pch24.pl, ewtn.com