Przypomina krokusy, ale zakwita na jesień. Ta roślina jest silnie trująca

Zimowit jesienny (Colchicum autumnale) jest jedną z najbardziej trujących roślin występujących w Polsce. Wszystkie jego części zawierają kolchicynę, a największe jej stężenie jest w nasionach. To niebezpieczny alkaloid blokujący podziały komórkowe. Tę roślinę nazywano dawniej "roślinnym arszenikiem".

Kontakt już z niewielką ilością kolchicyny prowadzi do zatrucia, którego objawami są bóle brzucha, mdłości oraz pieczenie i drętwienie w ustach. W ciężkich przypadkach uszkodzeniu mogą ulec nerki i wątroba, a także może dojść do niewydolności oddechowej. Pierwsze symptomy pojawiają się najczęściej do 6 godzin od kontaktu z rośliną.

Zimowit jesienny często mylony jest z krokusem. Dlatego należy przede wszystkim pamiętać, że w naturalnych warunkach w Polsce krokusy kwitną wiosną, a zimowity jesienią. Natomiast krokusy jesienne nie występują naturalnie w Polsce — można je spotkać w ogrodach botanicznych i ogródkach. Jeśli zobaczysz fioletowe kwiaty jesienią w górach, to najprawdopodobniej są to właśnie trujące zimowity.

Zimowit jesienny ma 6 pręcików, a krokus ma 3 pręciki. Jest to najbardziej charakterystyczna cecha odróżniająca te dwie rośliny.

Ta trująca roślina jest zwykle omijana przez zwierzęta, które instynktownie unikają z nią kontaktu. Inaczej jest w przypadku ludzi, którzy czasem decydują się zjeść kilka liści, myśląc, że mają do czynienia z jadalnym czosnkiem niedźwiedzim, co w efekcie prowadzi do zatrucia. Warto mieć na uwadze, że czosnek niedźwiedzi jest objęty częściową ochroną gatunkową, a do spożycia nadają się liście zbierane wiosną.

Jesienne spacery po Bieszczadach często zachwycają widokiem fioletowych kwiatów porastających łąki i polany. Zimowit jesienny ma tam znakomite warunki, ponieważ lubi wilgotne łąki, skraje lasów i pastwiska oraz tereny silnie nasłonecznione. Czasem można go spotkać również na leśnych polanach, o ile runo leśne nie jest zbyt wysokie. Ta piękna roślina najliczniej występuje na południu Polski, w szczególności w Karpatach i Sudetach.

Leśnicy każdego roku przypominają, żeby unikać kontaktu z zimowitem jesiennym i pod żadnym pozorem nie zrywać rośliny, ponieważ jest ona trująca.

Zimowit jesienny często był zbierany w celach leczniczych i jako roślina ozdobna. W 1957 roku został objęty ochroną częściową, w latach 1995-2014 był pod ochroną ścisłą, a teraz ponownie jest objęty częściową ochroną gatunkową.

Źródła: przyrodniczo.pl, lasy.gov.pl, l24.lt/pl/