Sztuczna góra z widokiem na Wisłę. Istniała już w średniowieczu

Północna Polska w sezonie wakacyjnym najczęściej kojarzy się z Morzem Bałtyckim i wypoczynkiem na plaży. Warto jednak pamiętać, że region ten oferuje znacznie więcej niż tylko nadmorskie atrakcje. To także miejsca, które łączą relaks z odkrywaniem historii. Najlepszym na to przykładem jest Góra św. Wawrzyńca. 

Znajdująca się w miejscowości Kałdus, Góra św. Wawrzyńca to sztucznie usypane wzgórze, które stanowiło centrum grodu łużyckiego sprzed ok. 2,7 tys. lat. Znane jest jako pierwotne Chełmno — najstarsza osada w tej części ziemi chełmińskiej. Znaczenie tego obszaru wzrosło szczególnie we wczesnym średniowieczu, kiedy osada stała się siedzibą kasztelanii oraz ośrodkiem działalności misyjnej na pograniczu Polski i pogańskich Prus. Była swego rodzaju stolicą ziemi chełmińskiej.

W drugiej połowie X wieku osada została wcielona do państwa Piastów. Rozpoczęto budowę monumentalnej bazyliki chrześcijańskiej, która zdaniem specjalistów mogła być fundowana przez Bolesława Chrobrego albo jego syna Mieszka II. Archeolodzy odkryli fragmenty jej fundamentów, które zbliżone były w założeniach do katedr w Gnieźnie czy w Poznaniu. Badania wykazały jednak, że jej dalsza rozbudowa została przerwana w latach 30. XI wieku, prawdopodobnie na skutek reakcji pogańskiej.

Kałdus był ważnym ośrodkiem handlu i rzemiosła, korzystającym z położenia przy głównych szlakach komunikacyjnych, takich jak Szlak Bursztynowy czy Szlak Solny. Zawierano tu kontrakty handlowe sięgające Rusi i Skandynawii, a w czasie swojej świetności miejsce to przyciągało ludność z całej Europy. Ostateczny upadek osady przyniosły najazdy pruskie w XIII wieku. Wkrótce po tym na ziemię chełmińską sprowadzono Krzyżaków, a Chełmno zostało przeniesione w nowe miejsce — dzisiejszy Starogród, a potem jeszcze dalej, gdzie funkcjonuje do dziś.

Zobacz także: Kamienie rzucane przez olbrzymy? Wielkie głazy kryją w sobie historie

Dzisiaj Góra św. Wawrzyńca to miejsce o ogromnej wartości historycznej, a także chroniony rezerwat przyrody, który docenią nie tylko miłośnicy historii, ale również przyrody. Turyści mogą tam zobaczyć wał dawnego grodziska, który mierzy 12 metrów wysokości, punkt widokowy na malowniczą Dolinę Wisły, teren cmentarzyska, na którym chowano lokalną ludność oraz przybyszów z innych regionów Europy, grobowce wikingów, a także pozostałości bazyliki i inne artefakty, które świadczą o bogactwie ówczesnej osady. Oprócz tego teren otoczony jest przez roślinność stepową, w tym chronioną ostnicę Jana i objęty jest ochroną w ramach rezerwatu "Góra św. Wawrzyńca".

Góra św. Wawrzyńca to doskonałe miejsce na letnią wycieczkę. Można tu nie tylko zobaczyć z bliska pozostałości jednej z najstarszych osad w tej części Europy, ale także odpocząć w otoczeniu unikalnej, chronionej przyrody. To obowiązkowy punkt na mapie dla miłośników historii, archeologii oraz dla tych, którzy chcą połączyć letni wypoczynek z odkrywaniem fascynujących śladów przeszłości.

Źródło: chelmno.pl, paszport.kujawsko-pomorskie.travel