Ta polska tradycja wielkanocna została zapomniana? Warto do niej wrócić
"Jajko pozostaje jajkiem ze swoim głębokim znaczeniem sprawczości życia". Wiele o jego symbolice i wykorzystywaniu w obrzędach i świętach mówią etnografowie. Było prezentem wielkanocnym. Możesz się zdziwić, kogo nim obdarowywano.
Kiedyś pisanek nie wykonywano na wydmuszkach, co bezpośrednio wiązało się z przesłaniem, jakie miały nieść. Dekorowano je w całości. Małgorzata Jaszczołt na blogu Państwowego Muzeum Etnograficznego wyjaśnia to tak:
Zdobienie ich wiąże się z kulturą ludową. Choć techniki są różne, to zwyczaj obdarowywania pisankami był znany w różnych regionach Polski. Dawano je dzieciom, wysyłano je krewnym, którzy mieszkali na tyle daleko, że spotkanie przy świątecznym stole nie zawsze było możliwe. Czasem trafiały też do synów, którzy byli w wojsku.
Często wielkanocne jajko nie było prezentem dla bliższej i dalszej rodziny. Na skorupce opolskiej kroszonki zostały wydrapane słowa:
Panny zdobiły je z myślą o adoratorach, którzy pojawiali się w lany poniedziałek, aby dopełnić tradycji śmigusa-dyngusa. Te, które spodziewały się, że może ich być wielu, musiały się przygotować. Jajko wypadało dać, ale sentencja mogła zachęcać lub zniechęcać do dalszych zalotów.
Skorupkę jajka barwiono początkowo na czerwono, brązowo, czarno, choć obecnie wykorzystuje się wszystkie możliwe kolory. Ornament uzyskiwano przy użyciu ostrego narzędzia, np.:
- brzytew,
- nożyc,
- żyletek.
Kroszonki są kojarzone z kulturą ludową Śląska Opolskiego, a wzory, które się z nimi wiązały, zostały przeniesione na opolską porcelanę.
Źródła: ethnomuseum.pl/blog, muzeumslaskie.pl, muzeumetnograficzne.rzeszow.pl, czasnaopole.pl
Zobacz też:
Dzikie bambusy w Polsce. Zaobserwowano pierwsze stanowisko
To największy ogród botaniczny w Polsce. Zajmuje ponad 67 ha
Te ptaki nie cieszą się dobrą sławą. Sprzymierzeńcy natury czy zagrożenie?