Ten ptak to sensacja w Polsce. Łatwiej go usłyszeć niż zobaczyć

Wierzbówka zwyczajna (łac. Cettia cetti), znana również jako świerszczak jedwabisty, to niewielki ptak z rodziny wierzbówkowatych (łac. Cettiidae). Osiąga długość ok. 14 cm i masę ciała w granicach 12-15 g. Upierzenie wierzbówki jest z wierzchu gładkie, brunatne, a od spodu szarobiałe. Charakterystyczną cechą gatunku jest wąska, biała brew nad okiem, szeroki ogon oraz krótkie, zaokrąglone skrzydła. 

W obrębie gatunku dymorfizm płciowy jest bardzo słabo zaznaczony. Przedstawiciele obu płci są do siebie bardzo podobni, jednak samiec jest nieco większy od samicy. Wierzbówka jest trudna do zaobserwowania, ponieważ za sprawą kolorystyki upierzenia doskonale ukrywa się w gęstych zaroślach. Jednak obecność wierzbówki łatwo rozpoznać po bardzo głośnym, wręcz "wybuchowym" śpiewie.

Gatunek ten występuje m.in. na zachodzie i południu Europy, w północno-zachodniej Afryce, Azji Mniejszej, na Bliskim Wschodzie oraz w Azji Środkowej. W Polsce wierzbówka nie występuje jako gatunek lęgowy ani regularnie zalatujący. Zasiedla tereny w pobliżu wody, takie jak zarośla nad rzekami, jeziorami i stawami. Wierzbówka jest ptakiem osiadłym lub podejmującym lokalne migracje, w zależności od podgatunku i regionu występowania.

Wierzbówka żywi się drobnymi bezkręgowcami, takimi jak muchówki, pająki, chrząszcze, mrówki, ślimaki oraz inne małe stawonogi i larwy. Jednak w razie niedoboru pokarmu urozmaica swoją dietę także w pokarm roślinny, min. nasiona i jagody. Gniazdo buduje wyłącznie samica wierzbówki - jest ono dość duże, lecz niezbyt starannie wykonane i ukryte w gęstych zaroślach nad wodą, na wysokości 30-45 cm nad ziemią. Gatunek ten nie jest zagrożony wyginięciem - według IUCN wierzbówka posiada status najmniejszej troski (Least Concern, LC).

Wierzbówka nie występuje w Polsce na stałe, ani nawet przelotem. Do tej pory nie było żadnych oficjalnych doniesień o obserwacji tego gatunku na terenie kraju. Jednak 28 maja 2025 strona Birding Poland zamieściła na swoim profilu w mediach społecznościowych post, informujący o pierwszej obserwacji wierzbówki na terenie Polski. 

Obserwacja tego gatunku została także zgłoszona na portalu ornitho.pl i obecnie podlega weryfikacji przez Polską Komisję Faunistyczną, która jest ekspercką komisją naukową, działającą w ramach Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Oznacza to, że pojawiło się zgłoszenie potencjalnie pierwszej obserwacji tego gatunku w kraju, jednak informacja ta nie została jeszcze oficjalnie zatwierdzona. Pozytywne orzeczenie Komisji jest warunkiem uznania obserwacji za oficjalną i honorowaną w skali międzynarodowej.

Źródła: komisjafaunistyczna.pl, ornitho.pl, medianauka.pl, ornis-polonica.pl