To najbardziej gorzki grzyb świata. Rośnie w Polsce
W świecie grzybów istnieje wiele gatunków, które zaskakują swoimi właściwościami. Jednym z nich jest gorzkobiałek trzoneczkowy (łac. Amaropostia stiptica), uznawany za najbardziej gorzki grzyb występujący na Ziemi. Chociaż nie zawiera toksycznych substancji, jego smak skutecznie odstrasza od konsumpcji. Poznaj niesamowite fakty o tym gatunku i sprawdź, co odkryli naukowcy.
Owocnik gorzkobiałka trzoneczkowego jest jednoroczny i przyrasta bokiem lub nasadą do podłoża. Osiąga średnicę od 3 do 8 cm (czasem do 12 cm) i ma kształt muszlowaty, nerkowaty lub konsolowaty. Powierzchnia tego grzyba jest początkowo biała i omszona, jednak z czasem staje się bardziej kremowa, żółta lub pomarańczowa, często brodawkowata i pofałdowana. Gorzkobiałek rośnie w niewielkich skupiskach i ma rurkowaty hymenofor. Grzyb ten nie jest trujący, jednak nie nadaje się do spożycia, ponieważ jest mocno gorzki i piekący w smaku.
Gorzkobiałek trzoneczkowy jest grzybem saprotroficznym, czyli czerpie pokarm z materii organicznej zawartej w martwym drewnie. Niekiedy atakuje także uszkodzone drzewa, ograniczając się jedynie do miejsca zranienia. Najczęściej jednak gorzkobiałek porasta pniaki i leżące pnie drzew takich jak świerk, jodła czy sosna, można go także spotkać na drewnianych konstrukcjach poza lasem. Oprócz Polski występuje także w innych częściach Europy, a także w Azji i Ameryce Północnej.
Jak sama nazwa wskazuje, gorzkobiałek charakteryzuje się ekstremalnie gorzkim smakiem. Badania opublikowane na łamach czasopisma "Journal of Agricultural Food Chemistry" wykazały, że Amaropostia stiptica zawiera cząsteczkę o nazwie oligoporin D. Substancja ta nawet w śladowych ilościach aktywuje receptor TAS2R46 odpowiedzialny za rozpoznawanie gorzkiego smaku u człowieka.
Naukowcy podkreślają, że zjedzenie nawet niewielkiego fragmentu gorzkobiałka wywołuje intensywne, długotrwałe i trudne do wytrzymania uczucie goryczy. To właśnie ta właściwość sprawia, że Amaropostia stiptica nie trafia do jadłospisów, mimo braku właściwości toksycznych. Jak zauważają badacze, najprawdopodobniej jest to mechanizm obronny wykształcony w toku ewolucji – percepcja gorzkiego smaku z natury ostrzega przed spożyciem potencjalnie toksycznych związków dla organizmu.
Źródło: g.pl
Publikacja naukowa: Schmitz, L. M., Lang, T., Steuer, A., Koppelmann, L., Di Pizio, A., Arnold, N., & Behrens, M. (2025). Taste-Guided Isolation of Bitter Compounds from the Mushroom Amaropostia stiptica Activates a Subset of Human Bitter Taste Receptors. Journal of Agricultural and Food Chemistry.
Zobacz też:
Choinka nie zawsze była powszechna. Dawniej stawiali ją tylko najbogatsi?
Niebezpieczne zjawisko pojawia się na rzekach podczas mrozu. Co to śryż?
Przyrodnicy ostrzegają. Inwazyjna mszyca może pojawić się na choince