Wygląda jak potwór z filmów science fiction. Spotkasz go na piasku

Postać larwalna stanowi najciekawszy etap rozwoju mrówkolwa pospolitego. Jest niewielka, masywna, o walcowatym ciele zwężającym się ku tyłowi. Jej przedtułów jest mocno rozbudowany, co sprawia, że wygląda, jakby była stale zgarbiona. Najbardziej charakterystycznym elementem larwy mrówkolwa są jednak potężne żuwaczki, przypominające obcęgi, wyposażone w kanały jadowe.

Larwa mrówkolwa jest drapieżnikiem. Buduje pułapkę w postaci lejkowatego dołu w sypkim piasku. Proces ten zaczyna się od poszukiwania odpowiedniego miejsca – larwa porusza się do tyłu, ryjąc odwłokiem chaotyczne ślady na piasku. Gdy znajdzie idealne podłoże, zaczyna kopać, wyrzucając piasek na zewnątrz i formując stopniowo pogłębiający się stożek, którego ściany bardzo łatwo się osypują.

Przeczytaj także: Ten widok może przerazić. Czym są "palce diabła"?

Na dnie pułapki mrówkolew czai się w ukryciu, pozostawiając na powierzchni jedynie swoje żuwaczki. Gdy jakiś owad wejdzie na krawędź leja, sypki piasek zaczyna się osuwać, wciągając go w dół. Jeżeli ofiara próbuje się wydostać, larwa zręcznie podrzuca w jej stronę ziarenka piasku, co jeszcze bardziej utrudnia ucieczkę. Gdy ofiara znajdzie się wystarczająco blisko, mrówkolew błyskawicznie chwyta ją żuwaczkami i wstrzykuje silny jad.

Jad larwy mrówkolwa zawiera neurotoksyny oraz enzymy trawiące białko. Substancje te nie tylko paraliżują ofiarę, ale także rozkładają jej wnętrzności, przekształcając je w płynną formę. Mrówkolew dosłownie wysysa swoją zdobycz, pozostawiając po niej pusty pancerzyk. Co ciekawe, larwa tego owada przez cały okres swojego rozwoju nie wydala żadnych odchodów – metabolity gromadzi w ciele i usuwa je dopiero w momencie przeobrażenia w dorosłego owada.

W zależności od dostępności pożywienia, po 2-3 latach larwa mrówkolwa rozpoczyna proces przeobrażenia. Tworzy kokon, do którego przyklejają się ziarenka piasku, co zapewnia jej doskonały kamuflaż. Po około miesiącu z kokonu wychodzi dorosły owad, który potrzebuje kilku godzin, by rozprostować i utwardzić skrzydła.

Osobnik dorosły mrówkolwa osiąga od 3,5 do 4 cm długości, a rozpiętość jego delikatnych, przezroczystych skrzydeł wynosi od 65 do 80 mm. Jego lot jest wolniejszy i mniej zwinny niż u ważek, a skrzydła, w przeciwieństwie do nich, składa wzdłuż ciała. Dorosłe mrówkolwy prowadzą nocny tryb życia i żywią się nektarem, pyłkiem lub drobnymi bezkręgowcami. Ich cykl życia w tej postaci trwa jedynie ok. miesiąca.

Larwy tego gatunku nie są terytorialne, dlatego w korzystnej lokalizacji, np. w pobliżu większego mrowiska, można spotkać nawet kilka osobników, które zastawiły tam swoje pułapki. Mrówkolew pospolity preferuje suche, piaszczyste tereny osłonięte od deszczu i wiatru. Można go znaleźć na polanach leśnych, wydmach oraz piaszczystych ścieżkach. Jednym z najlepszych miejsc do jego obserwacji jest Pustynia Błędowska – unikatowy, piaszczysty ekosystem, gdzie owady te mają idealne warunki do budowy swoich pułapek.

Pustynia ta powstała w wyniku stopniowego nagromadzania się piasku przez miliony lat. Początkowo teren ten był pozbawiony roślinności, jednak z czasem porósł gęstymi drzewami. Od XIII wieku mieszkańcy stopniowo je wycinali, głównie na potrzeby miejscowych kopalni srebra i ołowiu. W wyniku tego procesu powstała pustynia, która dziś zajmuje około 33 km², z czego około 7 km² stanowią otwarte połacie piasku.

Źródło: salamandra.org.pl, twojapogoda.pl