Wygląda niewinnie, ale jest bardzo inwazyjna. Przenosi groźnego wirusa

Gęsiówka egipska (Alopochen aegyptiacus), nazywana też gęsią egipską lub kazarką egipską, pochodzi z Afryki, głównie z rejonów Nilu i z południowej części kontynentu. Od lat pojawia się w Europie, w tym w Polsce, a jej obecność jest coraz bardziej problematyczna.

Dorosły osobnik ma długość ciała ok. 73 cm i rozpiętość skrzydeł sięgającą 154 cm. Masa ciała waha się od 1,5 do 2,2 kg. Ten ptak ma dość charakterystyczne upierzenie. Jego ubarwienie jest mozaiką brązów, z jaśniejszą piersią i białymi piórami na skrzydłach. Patrząc z daleka, dość łatwo pomylić gęsiówkę egipską z gęsią i kaczką, ze względu na podobną sylwetkę.

Nie jest to jednak gatunek migrujący. W latach 70. XX wieku sztucznie wprowadzono go do angielskich parków jako gatunek ozdobny. Następnie został przeniesiony do Holandii i Belgii, stopniowo obejmując tereny krajów europejskich. W 2007 roku po raz pierwszy zaobserwowano udany lęg gęsiówki egipskiej w Polsce. Obecnie liczebność kazarki egipskiej w przyrodzie jest na tyle duża, że gatunek jest w stanie rozprzestrzeniać się samodzielnie.

Ten inwazyjny gatunek ptaka łatwo adoptuje się do różnych środowisk europejskich. Może mieszkać w pobliżu rzek i stawów, na terenach zielonych, w miejskich parkach czy na gruntach rolnych. Gęsiówka egipska preferuje klimat tropikalny i śródziemnomorski, ale dobrze odnajduje się też w chłodniejszych warunkach, jakie panują w Polsce.

Nie bez powodu gęsiówka egipska została uznana za gatunek inwazyjny. Aktywnie konkuruje z rodzimymi ptakami, wykazują się przy tym dużą agresją i zaskakującą odwagą. Ten niepozorny ptak skutecznie odgania ptaki drapieżne od swoich terenów lęgowych, a nawet zajmuje ich gniazda. Nie boi się sów, jastrzębi ani myszołowów i jest w stanie pozbywać się pisklaków mniejszych gatunków ptaków.

Niezadowoleni z obecności tego inwazyjnego ptaka mogą być m.in. rolnicy. Nadmiar gęsiówek może prowadzić do eutrofizacji zbiorników wodnych, zanieczyszczenia upraw rolnych, degradacji gleb i szkód w uprawach zielonych.

Największe obawy związane z obecnością gęsi egipskiej związane są z przenoszonymi przez nią wirusami i patogenami. Ten inwazyjny gatunek ptaka jest wektorem wirusa ptasiej grypy (szczepy H5N2 i H5N8), serotypu 3 paramyksowirusa (APMV-3) i salmonelli. Tym samym może być dużym zagrożeniem dla ptactwa hodowlanego.

Objawy zakażenia szczepem H5N2 u człowieka są łagodne, a do tej pory nie odnotowano zarażenia człowieka szczepem H5N8. Z kolei salmonella jest chorobą niebezpieczną, ale uleczalną.

Obecnie gęsiówka egipska występuje głównie na południu i zachodzie Polski. Niewykluczone jednak, że z czasem zacznie rozprzestrzeniać się na północ, czemu sprzyjają łagodne zimy.

Źródła: brzozka.zielonagora.lasy.gov.pl, gov.pl, ptaki.info, geoserwis.gdos.gov.pl