Wygląda pięknie, ale jest trujący. Często pojawia się w ogrodach

Kielisznik zaroślowy (łac. Calystegia sepium) to wieloletnia, silnie pnąca roślina z rodziny powojowatych. Osiąga długość od 1 do 3 metrów, jej łodygi wiją się lewoskrętnie wokół podpór, np. innych roślin, krzewów, drzew czy ogrodzeń. Liście kielisznika są duże, sercowato-jajowate i osadzone skrętolegle na długich ogonkach. 

Kielisznik ma duże, lejkowate i najczęściej białe kwiaty, z pięcioma zrośniętymi płatkami o długości 3-6 cm, które wyrastają pojedynczo z kątów liści. Jego kwiaty są bezwonne i zamykają się na noc oraz podczas deszczu. Owoc rośliny ma postać torebki, zawierającej czarne, kuliste nasiona.

Kielisznik zaroślowy to roślina o bardzo szerokim zasięgu występowania, obejmującym większość strefy umiarkowanej obu półkul. Jego naturalny zasięg obejmuje Europę (z wyjątkiem północnych krańców), Azję, Afrykę Północną i częściowo Amerykę Północną. W Polsce kielisznik zaroślowy jest gatunkiem rodzimym i pospolitym – spotyka się go zarówno na nizinach, jak i w niższych położeniach górskich, gdzie rośnie na wilgotnych, żyznych glebach w zaroślach, na obrzeżach lasów, przy ciekach i zbiornikach wodnych.

W Polsce kielisznik zaroślowy nie jest gatunkiem inwazyjnym. Jednak ze względu na ekspansywny charakter i zdolność do szybkiego zarastania dużych powierzchni, bywa uciążliwym chwastem w uprawach i ogrodach. Rozprzestrzenianiu kielisznika sprzyja zarówno szybki wzrost, jak i łatwe rozsiewanie się nasion przez wodę i wiatr. 

W krajach, gdzie został zawleczony, gatunek ten jest klasyfikowany jako roślina średnio inwazyjna, która może wypierać lokalną roślinność. Natomiast w Polsce kielisznik zaroślowy nie stanowi zagrożenia dla rodzimej bioróżnorodności. Jednak w kontakcie z rośliną należy zachować ostrożność, ponieważ zawiera toksyczne związki chemiczne. 

Kielisznik zaroślowy jest rośliną trującą zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt gospodarskich, zwłaszcza świń i bydła. Roślina zawiera glikozydy (konwolwulina i glukoretyna) oraz alkaloid konwolamina, które mogą powodować zaburzenia ze strony układu pokarmowego i nerwowego. Największe stężenie toksycznych substancji znajduje się w kłączach i korzeniach kielisznika, ale trujące są także zielone części rośliny. 

Przeczytaj także: To jedna z najbardziej inwazyjnych roślin w Europie. Jej nasiona są "nieśmiertelne"

Kontakt z kielisznikiem zaroślowym jest niebezpieczny przede wszystkim w przypadku spożycia. Roślina ma nieprzyjemny smak, a jej zjedzenie może prowadzić do zatrucia objawiającego się biegunką, ogólnym osłabieniem, drgawkami, a w ciężkich przypadkach nawet porażeniem układu nerwowego. U osób wrażliwych świeży sok kielisznika może wywołać podrażnienia skóry oraz objawy alergiczne, takie jak wysypka czy świąd. Jednak w większości przypadków kontakt soku rośliny ze skórą nie jest szczególnie niebezpieczny.

Źródła: atlas.roslin.pl, rynek-rolny.pl, nowoczesnafarma.pl, pawelwronski.blog