To będzie największe jezioro w Wielkopolsce. Napełnianie może potrwać 6 lat

Jezioro w wyrobisku Jóźwin IIB powstaje na terenie dawnej kopalni odkrywkowej węgla brunatnego w rejonie Konina, w Wielkopolsce, na Pojezierzu Gnieźnieńskim. Odkrywka Jóźwin IIB działała od 1973 roku, a wydobycie zakończono w 2022 roku. W ciągu niemal 50 lat eksploatacji wydobyto tu ok. 200 mln t węgla, a z regionu wypompowano aż 785 mln m³ wody.

Przeczytaj także: Niezwykłe odkrycie w kopalni "Bełchatów". Znalezisko sprzed 17 mln lat

Po zakończeniu eksploatacji rozpoczęto proces rekultywacji, którego celem jest utworzenie największego w Wielkopolsce sztucznego zbiornika wodnego. Jezioro w wyrobisku Jóźwin IIB będzie miało powierzchnię ok. 438 ha i pojemność aż 220 mln m³ wody, co uczyni je znacznie większym od naturalnego, największego jeziora regionu, czyli Powidzkiego (130 mln m³). Dno zbiornika po wyrobisku sięga nawet 150 m głębokości, a teren wokół niego charakteryzuje się dużą zmiennością wysokości – od 40 m n.p.m. w najniższych punktach wyrobiska do ponad 160 m n.p.m. na hałdach i składowiskach.

Napełnianie zbiornika rozpoczęło się w 2023 roku i łącznie może  potrwać nawet 6 lat. Jednak w zależności od tempa dopływu wody oraz warunków hydrologicznych proces ten może się wydłużyć lub skrócić. Woda trafia do wyrobiska z kilku źródeł:

• rurociągi;
• infiltracja gruntowa; 
• opady atmosferyczne. 

Obecnie zbiornik jest wypełniony w ok. 14 proc., a miesięczny przyrost lustra wody sięga nawet 2 m. W planach jest także okresowe dopompowywanie wody z rzeki Warty, zwłaszcza podczas wysokich stanów wody, co ma nie tylko przyspieszyć proces wypełniania, ale także zrekompensować wieloletnie odwodnienie regionu przez działalność kopalni. Przed rozpoczęciem zalewania wyrobiska przeprowadzono prace ziemne, mające na celu odpowiednie ukształtowanie brzegów i dna zbiornika, a także zabezpieczenie gleby przed erozją.

Nowe jezioro będzie pełniło wiele funkcji: 

• rekreacyjną – kąpieliska, sporty wodne, wędkarstwo;
• retencyjną – gromadzenie wody i ochrona przed powodziami;
• rolniczą – nawadnianie pól;
• przemysłową – wykorzystanie wód do chłodzenia elektrowni konińskiej. 

Powstanie jeziora w wyrobisku Jóźwin IIB budzi jednak kontrowersje, zwłaszcza w kontekście możliwego negatywnego wpływu na okoliczne jeziora, w tym na Jezioro Powidzkie. Mogą przedostawać się do niego zanieczyszczenia z nowego, sztucznego zbiornika, w tym z pól uprawnych, ścieków przemysłowych i komunalnych. To z kolei może źle wpływać na lokalny mikroklimat i ekosystem jezior. 

Źródła: jezioropowidzkie.com.pl, przegladkoninski.pl, poznan.eska.pl