Z tym zwierzęciem jest duży problem. Domowy kot jest dla niego zagrożeniem

Żbiki w Polsce zostały objęte ochroną gatunkową ponad 70 lat temu w 1952 roku. Pomimo dużych starań specjalistów ich populacja nie rośnie. Na zaistniałą sytuację ma wpływ dużo czynników. Jednym z nich jest domowy kot.

W polskich lasach można spotkać dwa dzikie koty - rysia i żbika. Oba gatunki są zagrożone. Żbika bardzo ciężko wytropić, ponieważ zwierzę to unika kontaktu z ludźmi, a jego ślady są niemal identyczne ze śladami zwykłego kota - czteropalczaste i pozbawione pazurów. Nigdy więc nie ma się pewności, czy ścieżką przechodził dziki żbik, czy domowy mruczek. 

Jak wygląda żbik? Podobieństw pomiędzy kotami jest znacznie więcej. Mało wytrawne oko z łatwością pomyli żbika z pospolitym dachowcem. Jak odróżnić żbika od kota? Zwierzę to jest dwa razy większe od domowego kota. Samce mogą osiągać 52-67 cm i ważyć ponad 7 kg. Żbiki mają jedwabistą sierść w kolorze buro-żółtej lub szarobrązowej oraz duży, puszysty ogon z ciemnymi pierścieniami i końcówką. 

Przeczytaj też: Jest krytycznie zagrożony wyginięciem. Potrzebuje pomocy człowieka

Żbiki żywią się małą zwierzyną: gryzoniami, kretami, ryjówkami, czasami uda im się upolować ptaki. Zimą z przymusu mogą sięgać po padlinę saren czy jeleni. Nie są zwierzętami stadnymi. Samotnie przemierzają od 4 do 12 km na dobę, a ich siedliska mogą znajdować się na terenie od kilkudziesięciu do nawet kilku tysięcy hektarów. Spotykają się tylko w okresie rui.  

W Polsce żyje obecnie około 200 żbików. Ich siedliskami są lasy liściaste i mieszane, ale nie tylko. Preferują siedliska ekotonowe, czyli pogranicza, tereny przejściowe pomiędzy lasem a łąką, gdzie znajdują dużo pożywienia i liczne kryjówki. Można je obserwować również w dolinach rzek i potoków porośniętych roślinnością. W Polsce żbiki występują przede wszystkim w podkarpackich lasach, Bieszczadach, Pogórzu Przemyskim i w Magurskim Parku Narodowym. 

W Polsce istnieje wiele zagrożeń dla żbika. Do jednych z największych, a jednocześnie najmniej oczywistych należy domowy kot. Zwierzęta te często zapuszczają się do lasów lub na łąki, gdzie krzyżują się ze żbikami. Ze spotkań tych powstają kotożbiki. Niektórzy specjaliści uważają, że nie ma już czystej krwi żbików. 

Jednak czystość genetyczna nie wpływa bezpośrednio na małą liczbę przedstawicieli tego gatunku. Ta jest uszczuplona głównie przez człowieka, który dopuszcza się niszczenia jego siedlisk przez fragmentaryzację lasów, budowę nowych dróg, na których giną żbiki pomylone z domowym mruczkiem, ale także przez kłusownictwo, monokultury drzew czy wycinanie śródpolnego zadrzewienia. Dużym zagrożeniem szczególnie dla młodych żbików są zwierzęta drapieżne: wilki, rysie, sowy, a także srogie beskidzkie zimy, które wpływają na małą przeżywalność młodych osobników. 

Źródło: mpn.gov.pl